Αρωματοποιία – αρωματοθεραπεία στην Αρχαία Ελλάδα

Ήδη από τη εποχή της λυρικής Σαπφούς 700-600 π.χ τα αρώματα δεν φτιάχνονταν μόνο για τούς Θεούς και τους ημίθεους. Τα ρόδα, οι βιολέτες, κρόκος ή κανέλα είναι μυρωδιές που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες, που έκαναν το πάν για να είναι ελκυστικές. Οι γυναίκες έβαζαν πολλά μυρωδικά, όπως και οι άνδρες, πράγμα που φαίνεται και από τις πικρές και δεικτικές μομφές του Σωκράτη, που σε πολλές αγορεύσεις του, τόνιζε την αναγκαιότητα του αληθινού αρώματος του ανθρώπου, αυτό της ηθικής και της εντιμότητας. Οι άλλες αναθυμιάσεις αρωμάτων, θυμιαμάτων, μύρων οδηγούν στη μαλθακότητα. Για τον Πλάτωνα η αρωματοποιία είναι μέθοδος μίμησης της φύσης, γι’ αυτό και φθαρτή.

Ανατολικά της αρχαίας αγοράς της Αθήνας, υπήρχε η αγορά αρωματικών φυτών, το μυροπωλείο και υπήρχαν έμποροι αρωμάτων και των δύο φίλων, οι μυροπώλες και οι μυροπώληδες.Άνδρες και γυναίκες, μετά την προσωπική καθαριότητα αλείφονταν με αρώματα αλλά κυρίως οι γυναίκες ψάχνουν να βρουν τα πιο περίτεχνα αρώματα, αναμείξεις από διάφορα έλαια -πικραμύγδαλο, ελιά ή σουσάμι- με φυτά ή λουλούδια, στα οποία έχει προστεθεί κάποιο σταθεροποιητικο- π.χ. αλάτι. Αργότερα στα Ελληνιστικά χρόνια, η καλοσμία ήταν ένδειξη ανώτερης τάξης και σύμβολο γοήτρου, όπως και τα ενδύματα.

Τις αρωματικές ουσίες τις χρησιμοποιούσαν σαν καρυκεύματα, σαν εκχύλισμα, τα κάπνιζαν, τα εισέπνεαν. Οι Κρήτες μετέδωσαν γνώσεις πολλών αιώνων στον αρχαίο κόσμο, καθώς γνώριζαν μεθόδους εκχύλισης και απόσταξης των αρωμάτων ,αλλά και πλούσια συλλογή βοτάνων και ουσιών. Το σερνικοβότανο (σαλέπι), το δίκταμο, το θρούμπι, ο μήκωνας, η αλιφασκιά είναι μερικές μόνο από τις ουσίες, που οι Κρήτες γνώριζαν να χρησιμοποιούν σαν γιατρικά, αρώματα, βότανα, είδη καλλωπισμού. Ιδιαίτερα η αρωματο­θεραπεία έφθασε σε ιδιαίτερη άνθηση και ανάπτυξη. Από την Ομηρική εποχή, χρησιμοποιούσαν τις αρωματικές ύλες για υποκαπνισμούς (έκαιγαν ρίζες και φύλλα φυτών ή δένδρων και έσταζαν λάδι από πάνω), για καλλωπισμό, επαλείψεις, προσφορά στους θεούς. Ο Αριστοτέλης ασχολήθηκε όχι μόνο με το γιατί, αλλά με το πώς δημιουργούνται οι αρωματικές ουσίες και ποίες είναι οι ιδιότητες τους. Έτσι συμπέρανε πως στις χώρες όπως η Αίγυπτος, που υπάρχει ξηρασία και καύσωνας οι ουσίες είναι περισσότερες και καλύτερης ποιότητας.

Οι αρωματικές ουσίες ήταν πολύ ακριβές και στα αρχαία χρόνια, μία κοτύλη, δηλαδή 1/4 του λίτρου αρωματισμένου ελαίου κόστιζε 5-10 μνας. Η μύρρα σε σταγόνες κόστιζε 2 μνας. Δηλαδή 1/4 του λίτρου αρώματος πολυτελείας αντιπροσώπευε εκατοντάδες ημερών εργασίας.Η κλασική Αθήνα έφθασε στην υπερβολική χρήση των αρωματικών ουσιών. Έλουζαν τα μαλλιά τους, τα ρούχα τους, τους τοίχους, τους σκύλους με αυτά, για τον λόγο αυτόν ο σοφός νομοθέτης Σόλων, απαγόρευσε την χρήση τους, στην επικράτεια του.Το εμπόριο αρωματικών ουσιών στην Αθήνα ήταν τόσο σημαντικό όσο και το εμπόριο του οίνου – που ήταν και αυτός αρωματισμένος. Το άνοιγμα νέων αγορών και η χαμηλή τιμή των πρώτων υλών, είναι σημείο αναζήτησης για τους Έλληνες αυτής της εποχής.Στην αρχαία Αίγυπτο ήδη ανθούσε μια πολύ επικερδής εμπορική επιχείρηση, αυτή των αρωματικών ουσιών και των αρωμάτων. Άραγε να ήταν ένας από τους λόγους που ξεκίνησε η εκστρατεία του Μ. Αλέξανδρου, στην Ανατολή;

Έφη Μικελάτου M.Sc. 

Master of Science Medical School UOA

B.Sc. Αισθητικός – Κοσμητολόγος

Επιστημονική Συνεργάτις ΓΣΕΒΕΕ

Εμπειρογνόμων ΕΟΠΠΕΠ

Μέλος ΣΑΕΠ- ΥΠΕΠΘ

Διδάσκουσα  ΤΕΙ Αθήνας